ประเพณีสลากภัต(ตานก๋วยสลาก)

ประเพณีสลากภัต(ตานก๋วยสลาก) อ.เวียงแหง จ.เชียงใหม่

ประเพณีสลากภัต หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า "ประเพณีตานก๋วยสลาก" เป็นประเพณีทางพุทธศาสนาที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานของชาวบ้านอำเภอเวียงแหง โดยจะจะขึ้นเป็นประจำทุกปี ในช่วงเดือนตุลาคม ไปจนถึงประมาณช่วงปลายเดือน พฤศจิกายน ซึ่งจะมีการจัดลำดับวัดต่างๆ ในอำเภอเวียงแหง ในการจัดงานบุญสลากภัต ชาวบ้านแต่ละบ้านจะร่วมกันทำบุญถวายภัตตาหารและเครื่องไทยธรรมแด่พระสงฆ์ โดยมิได้เจาะจงถวายเฉพาะพระภิกษุรูปใดรูปหนึ่ง แต่จะจับสลากเพื่อแจกภัตตาหารและเครื่องไทยธรรมให้กับพระภิกษุรูปใดก็ได้

ประเพณีสลากภัต มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น เช่น ในภาคกลางเรียกว่า "สลากภัต" ในภาคเหนือเรียกว่า "ตานก๋วยสลาก" ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเรียกว่า "ตานบุญข้าวจี่" เป็นต้น

การจัดประเพณีสลากภัตในอำเภอเวียงแหง มักจัดขึ้นในช่วงเดือนตุลาคม ถึงเดือนพฤศจิกายน ของทุกปี ซึ่งเป็นช่วงที่ผลไม้ออกผลอุดมสมบูรณ์ ชาวบ้านจะร่วมกันนำผลไม้ ข้าวสาร อาหารคาวหวาน และเครื่องไทยธรรมอื่นๆ มาจัดใส่ก๋วยสลาก โดยก๋วยสลากจะสานจากไม้ไผ่หรือใบตอง ตกแต่งด้วยใบไม้ดอกไม้ ด้านบนจะปักธูปเทียนและดอกไม้ รวมไปถึงเงินปัจจัย

ในวันจัดประเพณีสลากภัตนั้น จะมีวัดอื่นๆ รวมไปถึงชาวบ้านแต่ละหมู่บ้านมาร่วมงาน โดยวัดที่มีงานจะเป็นเจ้าภาพ ส่วนบ้านอื่นๆที่มาร่วมจะส่งตัวแทนมาร่วม โดยเรียกว่า "หัวบ้าน" ซึ่งจะเป็นตัวแทนในการนำต้นสลากมาร่วม ชาวบ้านจะนำ ต้นสลาก หรือ ก๋วยสลาก มาถวายพระสงฆ์ที่วัด พิธีจะเริ่มด้วยการสวดมนต์ไหว้พระ จากนั้นพระสงฆ์จะจับสลากเพื่อแจกภัตตาหารและเครื่องไทยธรรมให้กับพระภิกษุรูปใดก็ได้ พระภิกษุรูปใดจับสลากได้ก๋วยสลากใด ก็จะได้ต้นสลากนั้นไป ซึ่งจะประกอบไปด้วยภัตตาหารและเครื่องไทยธรรม เงินปัจจัยในก๋วยสลากนั้น

ประเพณีสลากภัตเป็นประเพณีที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรมและศาสนา สะท้อนให้เห็นถึงความศรัทธาของชาวพุทธที่มีต่อพระพุทธศาสนา เป็นการส่งเสริมให้พุทธศาสนิกชนได้ร่วมทำบุญกุศล และเป็นการส่งเสริมให้เกิดความสามัคคีในชุมชนอีกด้วย

นอกจากคุณค่าทางวัฒนธรรมและศาสนาแล้ว ประเพณีสลากภัตยังเป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมการท่องเที่ยวอีกด้วย เนื่องจากในแต่ละท้องถิ่นจะมีการจัดงานประเพณีสลากภัตอย่างยิ่งใหญ่และสวยงาม ดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั่วสารทิศให้มาเที่ยวชมและร่วมทำบุญในเทศกาลนี้